همایش ملی بهداشت محیط هر ساله به میزبانی یکی از دانشگاه‌ها برگزار می‌شود؛ امسال نیز قرار بود بیست و دومین همایش ملی بهداشت محیط به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در هفته اول اسفند ماه برگزار شود که به دلیل شیوع بیماری ناشی از کروناویروس مانند سایر همایش‌ها و گردهمایی‌ها لغو شد.
لذا بر آن شدم که در این فرصت، نکته برداری‌هایی را که از برخی سخنرانی‌های و مقالات علمی‌در همایش سال گذشته به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان داشتم، منتشر کنم.
نماینده ولی فقیه در دانشگاه علوم پزشکی زنجان در مراسم افتتاحیه همایش:
خدا طبیعت را مسخر ما کرده است ولی ما نباید تبذیر کنیم؛ امروز بشر با ظهور عصر مدرنیته و با صنعت، راه را برای تنفّس بشر بسته است.
پروفسور علیرضا مصداقی نیا، رئیس انجمن علمی‌بهداشت محیط ایران در مراسم افتتاحیه همایش:
برنامه‌های توسعه‌‌‌ای کشور به گونه‌‌‌ای است که روز به روز کلان‌شهرها را گسترش می‌دهیم ولی فکری برای بهداشت محیط نمی‌کنیم و پیش بینی‌های لازم را نداریم.
ما کشاورزی کوچک و سالمی‌داشتیم ولی با وارداتی که نمی‌دانیم چه هست (نظیر تراریخته‌ها) بر نگرانی‌ها در خصوص امنیت مواد غذایی افزوده شده است.
دکتر علیرضا اعلا، ارائه دهنده مقاله "بررسی برندهای مختلف آب‌های آشامیدنی بطری شده در ظروف پلی اتیلن ترفتالات بر میزان آزادسازی استرهای فتالات" * :
ظروف PET بطری‌های آب می‌توانند مواد شیمیایی خود را در محتویات آب آزاد کنند؛ در بررسی ۵ برند رایج بطری‌های آب آشامیدنی در سطح کشور، نتایج اولیه حاکی از این بود که مقادیر مواد شیمیایی آزاد شده داخل آب در همه نمونه‌ها پایین تر از حد مجاز بود و مشکلی نداشت.
با وجود اینکه فرایند تهیه و نگهداری بطری‌ها در برندهای مختلف، متفاوت است اما مقادیر مواد شیمیایی آزاد شده در محتویات آب آن‌ها نزدیک هم بود ولی هر برندی که در آن مدت زمان نگهداری بطری‌ها بیشتر بود، این مقادیر در آن بالاتر بود.
بنابراین در تهیه و استفاده از این بطری‌ها، توجه به طولانی نشدن مدت زمان نگهداری آن‌ها حائز اهمیت است.
مژگان کشتکار، ارائه دهنده مقاله "میزان و عوامل موثر بر تشکیل‌هالو اسیتیک اسیدها در آب آشامیدنی":
هالو اسیتیک اسیدها از ترکیبات جانبی کلرزنی آب آشامیدنی است که مقادیر بالاتر از حد مجاز (۶۰ میلی گرم در لیتر) آن می‌توانند از طریق گوارش جذب بدن و آسیب رساندن به اندام‌ها (نظیر کبد، چشم و ...) شوند.
بررسی‌ها نشان داد نیمی‌از نمونه‌ها حاوی مقادیر بالاتر از حد مجاز‌هالو اسیتیک اسیدها بودند که در فصل بهار این مقادیر بیشتر بود.
بررسی در آب شیرین کن‌های خانگی نیز نشان داد در دستگاه‌هایی که فیلترهای آن زودتر تعویض می‌شود، این مقادیر پایین بود به طوری که در دستگاه‌هایی که ماهی یک بار فیلتر آن تعویض می‌شود تا ۴۰% موارد،هالو اسیتیک اسید بالاتر از مجاز داشتیم.
لذا لازم است مسوولین مربوط، در خصوص کیفیت آب نظارت و کنترل کافی را داشته باشند.
مهندس امید نجف آبادی پور، ارائه دهنده مقاله "بررسی دلائل استفاده از آب خلیج فارس جهت تآمین آب مورد نیاز شرب و معادن صنعتی جنوب شرق کشور":
به ازای هر رودخانه، ۱۰ سد ساختیم؛ به ازای هر حلقه چاه، ۱۸ هکتار زمین کشاورزی ایجاد کردیم و از حدود ۸۰ تالاب و دریاچه کمتر از ۲۰ تالاب باقی مانده است؛ حدود ۹۰۰ هزار حلقه چاه در کشور ایجاد شده است و حدود ۷۰۰ سد در حال بهره برداری در کشور داریم، با وجود این، هنوز مشکل عرضه آب داریم!
دکتر مژگان صوابی اصفهانی، سم شناس محیط زیست و ارائه دهنده مقاله "ارتباط زیستن در نزدیکی یک پایگاه نظامی‌در عراق با ازدیاد توریوم و اورانیوم در موی کودکان و بالا رفتن ناهنجاری‌های مادرزادی":
کمیته‌های علمی‌کوچک و بزرگ اروپایی و آمریکایی دست نشانده صنایع بزرگ هستند و نظری بر خلاف منافع آن‌ها نمی‌دهند، لذا دلخوش به این نکنید که فلان کمیته اروپایی اعلام کرده است فلان آلاینده منتشر شده از فلان محصول، مشکلی برای سلامتی و محیط زیست ندارد.
انتقادم به جامعه متخصصین این است که با وجود همه بررسی‌ها و اثبات مضرات آلاینده‌ها، در نهایت هیچ غلطی نمی‌کنیم و فقط می‌گوییم "آه آه، چه بد!" و هیچ حرکتی در جهت محکومیت کسانی که مردم را در معرض آلاینده‌های خطرناک قرار داده اند انجام نمی‌دهیم.
دیدید که دیروز نماینده سازمان بهداشت جهانی آمد اینجا هیچ حرفی از آلاینده‌های جنگی در خاور میانه نزد و همه هم با احترام با او برخورد کردند و رفت.
دکتر محبوبه قوچانی، ارائه دهنده مقاله "بررسی مقادیر کادمیوم و ارزیابی خطر بهداشتی آن در گروه‌های مختلف مواد غذایی مصرفی جمعیتی از افراد بالغ شهر تهران":
۱۸۶۸ نوع مواد غذایی را از نظر وجود کادمیوم مورد بررسی قرار دادیم که در همه آن‌ها مقادیر این عنصر سمّی کمتر از حد مجاز بود و بیشترین مقادیر نیز مربوط به گروه‌های سبزسجات، میوه جات، نان و برنج بود؛ لذا از نظر وجود کادمیوم در مواد غذایی، تهدیدی برای سلامت عمومی‌وجود ندارد.
پریسا روستا آزاد، ارائه دهنده مقاله "بررسی کیفیت شیمیایی و میکروبی آب ورودی به دستگاه‌های دیالیز و مقایسه آن با مقادیر استاندارد":
در بررسی آب ورودی به دستگاه‌های دیالیز در بیمارستان‌های علوم پزشکی استان البرز از نظر شاخص‌های میکروبی، آلودگی مشاهده نشد؛ از نظر کیفیت شیمیایی نیز تنها در مورد آلومینیوم در ۱۰% موارد مقادیر بالاتر از حد مجاز مشاهده شد که لازم است نظارت‌های کافی در این خصوص انجام شود.
پی نوشت:
*- این مقاله در اختتامیه همایش جزو مقالات برتر معرفی شد و از نویسندگان آن تقدیر به عمل آمد.